اگر تازه وارد دنیای بازرگانی بین‌المللی، حمل‌ونقل یا گمرک شده‌اید، حتماً با واژه‌ای به نام مانیفست (Manifest) برخورد کرده‌اید. در این مقاله به زبان ساده و کاملاً کاربردی، مفهوم مانیفست را توضیح می‌دهیم، کاربردهای آن را بررسی می‌کنیم و با ذکر مثال، کمک می‌کنیم تا این اصطلاح برای همیشه در ذهنتان بماند.
مانیفست در گمرک چیست؟ (تعریف ساده و قابل فهم)
مانیفست فهرستی رسمی از تمام کالاهایی است که در یک وسیله حمل‌ونقل بین‌المللی مثل کشتی، هواپیما، کامیون یا قطار بارگیری شده است.
این سند حاوی اطلاعات کلی و جزیی کالاهایی است که قرار است بین کشورها جابه‌جا شوند، و نقش بسیار مهمی در تشریفات گمرکی، امنیتی و نظارتی دارد.
اطلاعات موجود در یک مانیفست
مانیفست معمولاً شامل اطلاعات زیر است:
-
شماره بارنامه‌ها
-
فرستنده و گیرنده کالا
-
کشور مبدا و کشور مقصد
-
تعداد بسته‌ها یا کانتینرها
-
نوع کالا (شرح کلی)
-
وزن ناخالص و خالص
-
نوع وسیله حمل (کشتی، هواپیما و…)
-
نام و شماره شناور یا پرواز
-
بندر بارگیری و تخلیه
نکته: مانیفست یک سند خلاصه است که تمام بارهای یک وسیله حمل را دربرمی‌گیرد، نه فقط یک کالا یا یک واردکننده.
مانیفست با بارنامه چه تفاوتی دارد؟
بسیاری از مبتدیان فکر می‌کنند مانیفست همان بارنامه است، اما این دو تفاوت مهمی دارند:
| مانیفست | بارنامه |
|---|---|
| سند کلی برای تمام محموله‌ها | سند اختصاصی برای هر کالا یا بار |
| توسط شرکت حمل (کشتیرانی یا هواپیمایی) صادر می‌شود | توسط فورواردر یا شرکت حمل برای هر مشتری صادر می‌شود |
| فقط اطلاعات خلاصه کالاها را دارد | شامل جزئیات کامل یک بار خاص است |
چرا مانیفست در گمرک مهم است؟
در گمرک، مانیفست اولین سندی است که مشخص می‌کند چه کالاهایی، از کجا، توسط چه کسی و با چه شرایطی وارد یا صادر شده‌اند.
-
بدون ثبت مانیفست، هیچ کالایی اجازه ترخیص ندارد.
-
گمرک بر اساس مانیفست، اظهارنامه‌ها را بررسی می‌کند.
-
مانیفست در مبارزه با قاچاق و تخلف نقش کلیدی دارد.
-
شماره مانیفست یکی از ارکان اصلی کوتاژ است.
مانیفست در حمل دریایی، زمینی و هوایی چه تفاوتی دارد؟
-
در حمل دریایی، مانیفست معمولاً توسط شرکت کشتیرانی یا نماینده آن (خط حمل) تهیه می‌شود و شامل لیست کانتینرها است.
مانیفست پرواز
-
در حمل هوایی، مانیفست شامل تمام بارنامه‌های هواپیمایی در یک پرواز است.
-
در حمل زمینی، مانیفست ممکن است توسط راننده یا شرکت حمل تنظیم شود و در مرز ارائه گردد.
نکات مهم
-
دسترسی به مانیفست: معمولاً شرکت کشتیرانی یا فورواردر آن را به گمرک ارائه می‌دهد و شما می‌توانید شماره آن را از آن‌ها دریافت کنید.
-
ثبت مانیفست در گمرک ایران: سامانه EPL گمرک ایران، از طریق نمایندگی‌ها و خطوط حمل، مانیفست‌ها را ثبت می‌کند.
-
تطابق با بارنامه و اظهارنامه: اطلاعات مانیفست باید با اطلاعات بارنامه و اظهارنامه همخوانی داشته باشد، در غیر این صورت گمرک اجازه ترخیص نمی‌دهد.
-
مهلت ثبت اظهارنامه پس از ورود مانیفست: در ایران، معمولاً باید ظرف ۷ روز از زمان ورود کالا و ثبت مانیفست، اظهارنامه ثبت شود.
مثال کاربردی از مانیفست
فرض کنید یک کشتی از چین به بندرعباس می‌آید و ۱۵ کانتینر کالا دارد. در این کشتی، کالاهایی برای ۸ شرکت مختلف حمل شده است.
شرکت کشتیرانی، یک مانیفست کلی شامل تمام بارنامه‌ها تهیه کرده و به گمرک بندرعباس ارائه می‌دهد.
هر شرکت، با دانستن شماره مانیفست و بارنامه مخصوص خودش، می‌تواند اظهارنامه واردات را تنظیم کرده و کالا را ترخیص کند.
چرا یادگیری مانیفست مهم است؟
یادگیری مانیفست برای همه فعالان در حوزه تجارت خارجی، گمرک و لجستیک ضروری است. این سند پایه و اساس بسیاری از اقدامات قانونی و تجاری در گمرک است و اشتباه در درک یا استفاده از آن می‌تواند باعث تاخیر، جریمه یا حتی توقیف کالا شود.
اگر مبتدی هستید، حتماً مفاهیم زیر را بخاطر بسپارید:
-
مانیفست = فهرست کلی تمام بارهای یک وسیله حمل
-
نقش کلیدی در ترخیص، نظارت و شفافیت کالاها دارد
-
همیشه باید با بارنامه و اظهارنامه تطابق داشته باشد
پیشنهاد ویژه
اگر به‌دنبال یادگیری اصول گمرک، ثبت اظهارنامه، شناخت اسناد حمل و تجارت خارجی هستید، حتماً در دوره‌های آموزشی ما شرکت کنید یا مطالب آموزشی سایت را دنبال کنید.
